تا بحال به راحتی استفاده از آسانسور دقت کرده اید؟ جلوی درب می ایستید ، شاسی را میزنید، کابین آسانسور به سمت شما حرکت میکند، کابین جلوی درب طبقه می ایستد، درب باز میشود ، سوار آسانسور میشوید، داخل کابین شاسی طبقه مورد نظر خود را میزنید ، کابین به سمت طبقه مورد نظر شما حرکت میکند و در پایان جلوی طبقه مورد نظر خود پیاده می شوید.حال چه می شود اگر مشکلی پیش بیاید؟ اگر قبل از اینکه درب طبقه را ببندیم کابین شروع به حرکت کند چه میشود؟ یا اینکه زمانی که شخص سرویس کار آسانسور داخل چاه آسانسور است یکی از ساکنان ساختمان شاسی احضار را بزند؟ آیا برای جلوگیری از این اتفاقات راه حلی اندیشیده شده است؟خوشبختانه پاسخ سوال بالا بلی است. طراحان آسانسور راه‌حل‌هایی برای این موارد اندیشیده‌اند که مجموعه سری ایمنی الکتریکی آسانسور یا سری استپ نامیده میشوند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
وظیفه مدار ایمنی چیست؟
سری استپ از مجموعه اتصالات الکتریکی تشکیل شده که در کل مسیر آسانسور با سیم کشی به سنسور‌ها و اتصالات مختلفی متصل است. هر زمان یکی از اجزای سری استپ از مدار خارج شود بلافاصله آسانسور از حرکت می ایستد و در تابلو فرمان خطای مورد نظر ثبت میشود. معمولا اتصالات سری استپ با برق 110 ولت تغذیه میشود. در تابلو فرمان قسمت مربوط به سری استپ با فیوز مینیاتوری جداگانه در برابر تغییرات ناگهانی ولتاژ محافظت میشود.
اجزای تشکیل دهنده سری استپ چیست؟
۱ کنتاکت درب طبقات: وظیفه این قطعه حصول اطمینان از بسته شدن کامل درب است. اگر درب هر کدام از طبقات باز باشد خطای باز بودن درب به تابلو فرمان ارسال میشود و آسانسور حرکت نمیکند.
۲ کنتاکت درب کابین : در صورتی که درب کابین نتواند بسته شود خطای باز بودن درب کابین به تابلو فرمان ارسال میشود و آسانسور حرکت نمی کند.
۳ قفل درب طبقات : در آسانسور های استاندارد درب همه طبقات بجز درب طبقه ای که کابین روبروی آن قرار دارد باید قفل باشد. قبل از شروع به حرکت کابین ، تابلو فرمان دستور بسته شدن درب های باز را صادر می کند. درصورتی که به دلیل خرابی یا وجود مانع در سر راه قفل ها درب طبقات قفل نشوند خطای قطع مدار الکتریکی قفل به تابلو فرمان ارسال می شود و آسانسور حرکت نمی کند.
4 کلید قارچی (استپ قارچی) : استپ قارچی ها یکی از قطعات الکتریکی مهم به کار رفته در سری استپ آسانسور ها هستند که وجود این کلید های قارچی برای همه ی آسانسور ها مهم و حیاتی است.
کاربرد این استپ های قارچی این است که برای زمانی که آسانسور نیاز به سرویس دارد کلید هایی تعبیه شده است که با فعال کردن آنها آسانسور به حالت تعمیر میرود و فقط با فرمان سرویس کار حرکت می کند. به نحوی میتوان گفت وظیفه این استپ ها ی قارچی این است که آسانسور را در موقعیت هغای خطرناک به وضعیت امن میبرد. معمولا 3 عدد از این کلید ها در هر آسانسور وجود دارد. یک عدد در پایین چاهک آسانسور، یکی بالای کابین آسانسور و یکی هم داخل موتور خانه آسانسور.
این استپ های قارچی در مدل های مختلف طراحی و ساخته میشود که میتوان برای مثال از استپ قارچی ساده، کلید قارچی لامپ دار و استپ سوییچ دار اشاره کرد. شاید بد نباشد که بدانید استپ قارچی آسانسور بعد از فعال شدن در حالت قفل باقی می ماند تا زمانی که آن را به صورت دستی از حالت قفل خارج کنیم.
5 حد بالا و پایین (لیمیت سوییچ) : در آسانسور های امروزی معمولا 4 لیمیت سوییچ وجود دارد که در صورت بروز خطا در شناسایی طبقات بالا و پایین وارد عمل میشوند (2 عدد در بالاترین طبقه و ۲ عدد در پایینترین طبقه). به این ترتیب که اگر کابین در آخرین طبقه هم نایستد در راه خود به این سوییچ ها میرسد و آنرا فعال میکند.. سوییچ اول فرمان دور اندازی اجباری (کم کردن سرعت) را می دهد و دومین سوییچ فرمان توقف اجباری را می دهد. پس از فعال شدن سوییچ دوم آسانسور بلافاصله می ایستد و درب آسانسور باز می شود.سپس خطای لیمیت سوییچ در تابلو فرمان ثبت می شود.
6 گاورنر : مجموعه گاورنر وظیفه دارد در صورت زیادتر شدن سرعت آسانسور از حداکثر سرعت مجاز (معمولا 15 درصد بیشتر از سرعت تنظیم شده) وارد عمل شود و با فعال کردن ترمز ایمنی پاراشوت و سری استپ آسانسور را از حرکت باز دارد. گاورنر معمولا از سه قسمت تشکیل میشود. فلکه بالا به همراه میکرو سوییچ، فلکه پایین به همراه میکرو سوییچ و سیم بکسل مخصوص گاورنر.
7 ترمز ایمنی (پاراشوت) : پاراشوت ( به انگلیسی parachute ) به معنای چتر نجات است. پاراشوت وظیفه دارد در صورت وجود مشکل در کنترل سرعت و پس از تحریک توسط گاورنر کابین را متوقف کند. احتمالا در فیلمهای هالیوودی دیده اید که شخصی با شلیک به سیم‌بکسل‌های آسانسور یا قطع آنها باعث سقوط آسانسور میشود. خوشبختانه این اتفاق فقط در فیلمها می افتد. در دنیای واقعی و یک آسانسور استاندارد ترمز ایمنی بلافاصله وارد عمل می شود و کابین را متوقف می کند. دقت کنید که حتی با وجود پاره‌شدن کابل‌ها این ترمز به تنهایی قادر به متوقف‌کردن کابین آسانسور میباشد. ضمنا عملکرد ترمز ایمنی کاملا مکانیکی است و حتی در صورت قطع برق هم کار می کند. بلافاصله پس از فعال‌شدن پاراشوت میکروسوییچ روی آن هم فعال می شود. با فعال‌شدن میکروسوییچ پاراشوت خطای پاراشوت به تابلو فرمان ارسال می شود.
آیا ممکن است سری ایمنی عمل نکند؟
شاید شنیده باشد شخصی به داخل چاه آسانسور سقوط کرده و جان خود را از دست داده است. یا اینکه درب آسانسور حین حرکت باز شده است. ولی این شنیده ها تا چه حد درست است؟ میدانیم در حالت عادی سری ایمنی آسانسور باید به خوبی عمل کند و مشکلی نداشته باشد. پس حوادث این چنینی چرا بوجود می آیند؟
پاسخ در خطا ها و سهل انگاری های انسانی است. آسانسور ها باید به صورت دوره ای و منظم سرویس و نگه داری شوند. در صورتی که آسانسور بموقع سرویس نشود پس از مدتی قطعات با خاک پوشیده می شوند.حتی ممکن است روغن ریزی پیدا کنند و باعث شوند اتصال های سری ایمنی به اشتباه وصل شوند. مثلا با وجود باز بودن درب آسانسور تابلو فرمان به اشتباه فرض را بر بسته بودن آن بگذارد.
فیلم عیب یابی سری ایمنی یا سری استپ
علت دیگر بر میگردد به سرویس و نگه داری آسانسور توسط اشخاص کم تجربه یا غیر متعهد. سرویسکار‌ها باید علاوه بر آموزش‌دیدن درباره رفع خطاهای فنی درزمینه مسائل‌ایمنی نیز آموزش ببینند. در مواردی نیاز است سرویسکار برای مدتی قطعه‌ای از سری ایمنی را از مدار خارج کند. مثلا برای تست قفل باید در حالت باز بودن درب عملکرد آن را مشاهده کند. برای این منظور سرویس کار سری ایمنی را بطور موقت از مدار خارج می نماید. در این مواقع سرویس کار باید پلاک آسانسور خارج از سرویس می باشد را روی درب تمامی طبقات نصب کند. سرویسکار باید قبل از روشن کردن آسانسور سری ایمنی را به مدار برگرداند تا از بروز حادثه جلوگیری کند.
علت دیگر بوجود آمدن اینگونه حوادث سهل انگاری ساکنین ساختمان درباره اهمیت مسائل ایمنی آسانسور است. قطعات سری ایمنی آسانسور با گذشت زمان دچار فرسایش شده و نیاز به تعمیر یا تعویض پیدا میکنند. اگر قطعه‌ای نیاز به تعویض داشته باشد سرویس کار باید با هماهنگی ساکنین ساختمان اقدام به تعویض قطعه نماید. تعویض قطعات مستهلک برای ساکنین ساختمان هزینه بردار است. در بعضی مواقع ساکنین ساختمان تمایل به پرداخت هزینه های تعویض این قطعات را ندارند و درخواست غیر فعال کردن قطعه مورد نظر را می نمایند. سرویس کاران غیر متعهد بجای تعویض قطعه و رفع ایراد اقدام به خارج کردن آن قطعه از مدار ایمنی می نمایند.
برق ترمینال tp4 قطع شده است
برق ترمینال tp4 زمانی قطع میشود که از سری استپ هشداری به تابلو فرمان ارسا شود یعنی در تابلو فرمان و سری استپ خطایی رخ دهد. قطع شدن برق ترمینال tp4 تنظیمات و حالت خاصی است که در بعضی از تابلو فرمان های قدیمی وجود دارد.
در تابلو فرمان های جدید که ساختار جدیدتری هم دارند مشکل قطع شدن برق ترمینال tp4 وجود ندارد.
این ارور ها از tp1 تا tp14 وجود دارد و هر کدام از آن ها نشان دهنده یک کدام از اختلال های موجود در مدار های سری استپ و تابلو فرمان است مثلا یک کدام نشان دهنده باز بودن درب آسانسور و یا باز بودن درب موتور خانه آسانسور است.
اما امروزه کل این ترمینال ها دیجیتال شده است. یعنی تابلو فرمان ها دو قسمت شده و یک قسمت روی کابین آسانسور قرار میگیرد و چون همانند قبلی ها نیست و دیجیتال شده به جای اینکه به ترمینال هشدار را اعلام کند و برق را قطع کند یک کد دیجیتالی ارسال میکند. مثلا کد : 807
سرویس و نگهداری سری استپ
برای سرویس و نگهداری سری استپ باید اهمیت زیادی قائل شد و باید به صورت دوره ای از تعمیر کاران و سرویس کاران متخصص در زمینه آسانسور و نگهداری و رفع عیب سری ایمنی بخواهیم تا آسانسور و مدار ایمنی آسانسور مارا چک و نواقص احتمالی آن را رفع کنند.
از آن جا که وظیفه و کار سری استپ ها بسیار مهم است و چک و رفع عیب آن باید توسط متخصصین این امر انجام شود شرکت البرز آسانبر سناباد با جمع آوری متخصصین و مهندسین خبره در زمینه اسانسور با تهیه بسته ای جامع در زمینه بررسی و رفع عیب آسانسور های شما و سرویس و نگهداری سری استپ آماده خدمت گذاری به شما عزیزان است.
شما برای سپردن بررسی و رفع عیب آسانسور های ساختمان خود و چگونگی انجام آن میتوانید به مقاله ما در زمینه سرویس تعمیر و نگهداری آسانسور شامل چیست؟ مراجعه نمایید و همچنین میتوانید از طریق صفحه ی قرار داد سرویس و نگهداری آسانسور، سرویس و نگهداری آسانسور خود را به ما بسپارید.
دانلود PDF مقاله سری ایمنی
برای دسترسی همیشگی به متن این مقاله و استفاده آزاد از مقاله بررسیسری ایمنی و با همان سری استپ همواره میتوانید از قسمت زیر نسبت به دریافت و دانلود مقاله اقدام نمایید.
اگر این مقاله برای شما مفید بوده و یا هر گونه سوال انتقاد و پیشنهادی دارید در قسمت کامنت ها با ما در جریان بگذارید. برای بهتر شدن این مقاله بهتر است چه چیز هایی به آن اضافه شود؟! نظر خود را در قسمت کامنت ها برایمان بنویسید.
۸ پاسخ
بسیار عالی و آموزنده
سپاس از شما ⚘????
خواهش میکنم.
بسیار خوشحالیم که مطالب سایت برای شما کاربردی و آموزنده بوده.
سلام وقت بخیر سوالی داشتم
آسانسور ما حد میزنه بیشتر هم در طبقه پارکینگ، روی تابلو هم خطای (سری استپ قطع شده است) مینویسه، علت چیه و چطوری رفع میشه؟
با سلام
دلایل مختلفی دارد. ممکن است مشکل از سنسور توقف باشد و با یک تنظیم درست شود و یا علت بزرگتری داشته باشد.
در هر صورت چون خطای سری استپ می باشد باید توسط سرویسکار مجرب رفع شود.
در صورتی که برای آسانسور خود نیاز به خدمات سرویس و نگه داری دارید لطفا از طریق فرم بالای صفحه اقدام نمایید.
اگر طبقه پایین که میره این ارور رو میزنه شالتر دور انداز بالا خرابه و باید تعویض بشه
سلان وقتتون بخیر.
من برقکار هستم از بندرعباس. مشکلی در بالابر مغازه ای بوجود آمده که بالابر بدون سنسور تشخیص مانع کار میکند و نصاب بالابر،منبع تغذیه ی سنسورهای تشخیص مانع را باز کرده و بدون سنسور ایمنی راه اندازی کرده است.
بالابر مذکور دارای لیمیتد سوئیچ بالا و پایین میباشد.
بنده در مورد منبع تغذیه سنسورهای تشخیص مانع(که مشکی رنگ و شبیه چشم الکترونیکی هستند) ومدار فرمان آنها سوال دارم.
تعداد سنسورهای تشخیص مانع، شش عدد میباشد.
لطفا راهنمایی بفرمایید.
سلام وبا تشکر از سایت مفید تان ، متاسفانه لینک دانلود هنوز دریافت نکردم. آیا امکان دارد صدای موزیک در آسانسور را کمتر از حد معمول ( در حداقل تابلو ) کرد؟ تعمیرکار آمده و می گوید حد پایین صدا می باشدو امکان کمتر شدن ندارد! بخصوص در شب صدای موزیک زیاد است. با تشکر
با سلام.
مشکل ایمیل سایت در حال بررسی است و بزودی رفع می شود.
برای کم کردن صدا باید از طریق نماینده تابلو اقدام کنید. ممکن است با یک پروگرام مجدد برد تابلو رفع بشود که هزینه زیادی ندارد و یا نیاز به تعویض برد صدا با یک مدل جدیدتر باشد که هزینه بالاتری دارد.